(0.25) a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận
Mở bài giới thiệu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề; Kết bài khái quát được vấn đề

(0.5) b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:

(3.5) c. Triển khai vấn đề nghị luận
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:

* Giới thiệu chung:
- Tác giả Lưu Quang Vũ (Vị trí trong nền Văn học Việt Nam hiện đại; Phong cách nghệ thuật..)
- Vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt (Hoàn cảnh sáng tác, Giá trị…)
- Cuộc đối thoại giữa Hồn Trương Ba và chị con dâu.
* Phân tích cuộc đối thoại:
- Tình huống dẫn tới cuộc đối thoại:
Trương Ba rơi vào bi kịch đau đớn: Từ một người làm vườn lương thiện, do sự tắc trách của Nam Tào, Bắc Đẩu, Trương Ba bị chết oan. Để sửa sai, Đế Thích đã cho Hồn Trương Ba được sống lại trong thân xác của anh hàng thịt. Trở về trong thân xác của anh hàng thịt, Hồn Trương Ba càng ngày càng trở nên tha hóa, xa lạ trong con mắt của người thân. Sự thay đổi ấy đã khiến Trương Ba càng ngày càng cô đơn, lạc lõng ngay trong chính tổ ấm, bên cạnh những người thân yêu. Cuối cùng, Trương Ba buộc phải lựa chọn. Sau cuộc đối thoại với Xác hàng thịt, với bà vợ, với đứa cháu gái, Hồn Trương Ba nói chuyện với chị con dâu. Đây là một trong những cuộc đấu tranh đầy khó khăn trước khi Hồn Trương Ba đi đến quyết định cuối cùng.
- Diễn biến của cuộc đối thoại:
+ Lời của chị con dâu:
++ Thấu hiểu và thương Trương Ba:
So với mẹ chồng và con gái mình, chị con dâu tỏ ra thấu hiểu cho Hồn Trương Ba hơn cả. Chị dành cho bố chồng niềm thương xót vô hạn:
“Khổ thân thầy…”
“Con biết giờ thầy khổ hơn xưa nhiều lắm”.
Lời thoại cho thấy chị thấu hiểu sự giằng xé dau đơn của bố chồng trước nghịch cảnh trớ trêu.
++ Nỗi đau đớn trước sự thay đổi của bố chồng:
“Nhưng thầy ơi, con sợ lắm, bởi con cảm thấy, đau đớn thấy… mỗi ngày thầy một đổi khác dần, mất mát dần, tất cả cứ như lệch lạc, nhòa mờ dần đi…”
“Nhưng thầy ơi, làm sao, làm sao giữ được thầy ở lại, hiền hậu, vui vẻ, tốt lành như thầy của chúng con xưa kia? Làm thế nào thầy ơi”.
Những câu hỏi của chị con dâu không chỉ diễn tả nỗi day dứt mà còn là sự đau đớn, tuyệt vọng. Chị thấy rõ bi kịch của gia đình mà không có cách gì để cứu vãn.
Cũng giống như mẹ chồng và con gái mình, kết thúc cuộc nói chuyện với Hồn Trương Ba chị cũng khóc.
+ Lời của Hồn Trương Ba:
Nếu trong hai cuộc đối thoại trước (với vợ và với cháu gái), Hồn Trương Ba vì chưa hoàn toàn chấp nhận sự thật nên vẫn cố gắng để thanh minh, dù lí lẽ rất yếu ớt, thì đến cuộc đối thoại với chị con dâu, Hồn Trương Ba đã không còn biện minh nữa. Các chỉ dẫn sân khấu “tay ôm đầu”, “thẫn thờ”, “nhẫn nhục”, “run rẩy”, “mặt lặng ngắt như tảng đá” đã khẳng định sự thất vọng tận cùng, nỗi đau đớn tột cùng của Trương Ba trước bi kịch của chính mình.
* Đánh giá chung:
- Nghệ thuật:
+ Đặt nhân vật trong một tình huống độc đáo, giàu kịch tính; giải quyết bi kịch một cách bất ngờ mà hợp lí.
+ Ngôn ngữ mang đậm cá tính nhân vật, giàu tính triết lí.
- Ý nghĩa:
+ Màn đối thoại của Hồn Trương Ba và chị con dâu đã khẳng định một sự thật đau đớn: Trương Ba được sống lại nhưng cuộc sống mới của Trương Ba chỉ đem lại nỗi đau khổ cho người thân mà thôi.
+ Màn đối thoại làm nổi bật số phận bi kịch của Trương Ba, đồng thời làm sáng lên những phẩm chất vô cùng cao đẹp của ông.
* Khái quát thông điệp của Lưu Quang Vũ:
- Có được một cuộc sống hạnh phúc, đó là điều ai cũng luôn khao khát. Song hạnh phúc chỉ có ý nghĩa khi nó không được đánh đổi bằng bất hạnh của người khác.
- Để có được cuộc sống hạnh phúc thật sự, con người cần phải có sự hài hòa trong các mối quan hệ, đặc biệt là mối quan hệ với người thân. Nếu không hài hòa được mối quan hệ này thì dù có sống như thế nào, cái còn lại vẫn chỉ là đau khổ.
(0.25) d. Chính tả và ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả và ngữ pháp tiếng Việt
(0.5) e. Sáng tạo
Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận