a. Tại sao prophage ít khi chuyển thành phage sinh dưỡng?
b. Khi nào thì prophage trở thành phage sinh dưỡng?
c. Có ý kiến cho rằng “Trong suốt quá trình từ khi nhiễm phage đến giai đoạn tổng hợp tất cả các thành phần của phage, người ta không tìm thấy phage trong tế bào vi khuẩn”. Đúng hay sai? Giải thích.
Đáp án đúng:
a. Prophage ít khi chuyển thành phage sinh dưỡng vì:
– Trong tế bào đã xuất hiện một số loại protein ức chế virus.
– Bản thân prophage cũng tổng hợp protein ức chế có tác dụng ngăn cản sự hoạt động của các gene khác cần cho quá trình nhân lên trong hệ gene virus.
– Hệ gene của virus đã gắn vào hệ gene của tế bào chủ sẽ bị chi phối bởi hoạt động của hệ gene tế bào chủ nên chỉ trong trường hợp đặc biệt mới tách ra trở thành virus độc.
b. Prophage trở thành phage sinh dưỡng trong trường hợp:
– Tự phát ngẫu nhiên (hiếm xảy ra): Trong quá trình phân chia của virus tiềm tan, 1 tế bào nào đó tự tan và giải phóng ra ngoài các phần tử gây nhiễm của môi trường.
– Do bị tác động bởi các tác nhân cảm ứng như:
+ Các tác nhân vật lý, hoá học như tia tử ngoại, tia C, peroxide hữu cơ...
+ Tế bào chủ bị nhiễm bởi một phage khác với nó và khi cố cài xen vào vật chất di truyền của tế bào chủ sẽ kích hoạt prophage có sẵn này chuyển thành phage sinh dưỡng.
c. Ý kiến đó đúng.
* Vì chỉ có bộ gene của phage xâm nhập vào tế bào chủ còn vỏ để lại ngoài. Nhờ vào nguồn nguyên liệu của tế bào chủ mà nucleic acid của phage nhân lên và tổng hợp vỏ. Chỉ sau khi có sự lắp ráp vỏ và lõi ta mới quan sát thấy phage mới.