Cho sơ đồ chuyển hóa:
NaOH + X → Z; Z + Y → NaOH;
NaOH + X → E; E + Y → BaCO3.
Biết: X, Y, Z, E là các hợp chất khác nhau và khác BaCO3; mỗi mũi tên ứng với một phương trình hóa học của phản ứng giữa hai chất tương ứng. Các chất X, Y thỏa mãn sơ đồ trên lần lượt là
Đáp án đúng: A
HD: Quan sát 4 đáp án ⇒ X là CO2 hoặc NaHCO3 hoặc Ba(HCO3)2.
Mà NaHCO3 + NaOH → Na2CO3 + H2O.
► chỉ xảy ra một phản ứng này thôi ⇝ không thoả mãn.
⇒ Nếu X là CO2. Theo đó, các phản ứng với NaOH tương ứng:
• NaOH + CO2 → NaHCO3;
• 2NaOH + CO2 → Na2CO3 + H2O.
Tương ứng đáp án X là CO2 thì Y là BaCl2 mà BaCl2 không phản ứng với NaHCO3.
⇒ đáp án đúng còn lại là A. Ứng với X là Ba(HCO3)2 và Y là Ba(OH)2.
4 phản ứng xảy ra tương ứng lần lượt là:
• (1) NaOH + Ba(HCO3)2 → BaCO3↓ + NaHCO3 + H2O (nếu theo tỉ lệ 1 : 1).
• (2) 2NaOH + Ba(HCO3)2 → BaCO3↓ + Na2CO3 () + 2H2O (nếu theo tỉ lệ 1 : 2).
• (3) Na2CO3 + Ba(OH)2 → BaCO3↓ + 2NaOH + H2O.
• (4) NaHCO3 + Ba(OH)2 → BaCO3↓ + NaHCO3 + H2O (nếu theo tỉ lệ 1 : 1).
• (4') 2NaHCO3 + Ba(OH)2 → BaCO3↓ + Na2CO3 + 2H2O (nếu theo tỉ lệ 1 : 2).
► Như phân tích, xác định được X và Y, còn Z và E là một trong NaHCO3 hay Na2CO3 đều được.