Có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng, khi nói về đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể?
1. Có thể làm thay đổi vị trí gen trên nhiễm sắc thể.
2. Có thể làm giảm hoặc tăng số lượng nhiễm sắc thể trong tế bào.
3. Có hai dạng là đột biến lệch bội và đột biến đa bội.
4. Có thể có lợi cho thể đột biến.
5. Tham gia vào cơ chế cách li trong quá trình hình thành loài.
6. Không gây hậu quả nghiêm trọng như đột biến số lượng nhiễm sắc thể nên là nguồn nguyên liệu chủ yếu cho tiến hóa.
Đáp án đúng: C
Xét các phát biểu của đề bài:
Phát biểu 1: Có thể làm thay đổi vị trí gen trên nhiễm sắc thể. Phát biểu này đúng vì:
+ Đột biến chuyển đoạn có thể làm thay đổi vị trí gen trên NST đó.
+ Đột biến chuyển đoạn trên 1 NST có thể làm thay đổi vị trí gen trên 1 NST
+ Đột biến chuyển đoạn trên 2 NST (chuyển đoạn tương hỗ hoặc không tương hỗ) có thể làm thay đổi vị trí gen giữa các NST khác nhau.
Phát biểu 2: Có thể làm giảm hoặc tăng số lượng nhiễm sắc thể trong tế bào. Phát biểu này đúng vì Chuyển đoạn Robertson là 1 chuyển đoạn đặc biệt tạo nên NST tâm giữa do sự nối lại của 2 NST. NST con mới có nhiều đoạn dị nhiễm sắc ko quan trọng nên thường mất đi. Chuyển đoạn Robertson nói chung làm giảm số lượng NST. Có trường hợp làm tăng số lượng NST vì các đoạn NST bị đứt ra tự hình thành tâm động và hoạt động như 1 NST bình thường. Ví dụ: Người có 46 NST, còn các vượn người (tinh tinh, khỉ đột, đười ươi có 48 NST. NST số 2 của người gồm 2 đoạn giống 2 NST khác nhau của vượn người. Điều này cho thấy có thể từ tổ tiên chung của người và vượn người một chuyển đoạn Robertson xảy ra tạo ra sự chuyển 48 NST xuống 46 NST của loài người.
Phát biểu 3: Có hai dạng là đột biến lệch bội và đột biến đa bội. Phát biểu này sai vì đột biến cấu trúc NST có 4 dạng: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn, chuyển đoạn. Còn đột biến số lượng NST mới có hai dạng là đột biến lệch bội và đột biến đa bội.
Phát biểu 4: Có thể có lợi cho thể đột biến. Phát biểu này đúng vì giả sử đột biến mất đoạn nhỏ có thể làm loại bỏ các gen có hại không mong muốn, đột biến chuyển đoạn có thể làm thay đổi nhóm gen liên kết, làm các tính trạng có lợi có thể di truyền cùng nhau...
Phát biểu 5: Tham gia vào cơ chế cách li trong quá trình hình thành loài. Phát biểu này đúng vì đột biến đảo đoạn làm tăng sự sai khác giữa các cá thể trong quần thể, tăng sự sai khác giữa các nòi khác nhau trong loài, từ đó làm tăng khả năng cách li giữa các quần thể, thúc đẩy quá trình tiến hóa.
Phát biểu 6: Không gây hậu quả nghiêm trọng như đột biến số lượng nhiễm sắc thể nên là nguồn nguyên liệu chủ yếu cho tiến hóa. Phát biểu này sai vì đột biến gen mới là nguồn nguyên liệu chủ yếu cho quá trình tiến hóa chứ không phải đột biến cấu trúc hay đột biến số lượng NST.
Vậy có 4 nội dung đúng, đó là các nội dung: 1, 2, 4, 5 → chọn đáp án C.