Đặc điểm cấu tứ của tác phẩm:
- Tác phẩm được kết cấu theo hình thức đối thoại (cuộc chia tay giữa người dân với cán bộ kháng chiến) nhưng thực chất là lời độc thoại nội tâm của chủ thể trữ tình - nhân vật trữ tình. Nói cách khác thì chủ thể trữ tình phân thân thành người về - kẻ ở để thể hiện cảm xúc, nỗi niềm của chính nhà thơ.
- Kết cấu chung của bài thơ “Việt Bắc”:
+ Phần đầu: Những kỉ niệm về cuộc kháng chiến chống Pháp từ ngày đầu gian khổ đến khi thắng lợi vẻ vang thể hiện sự gắn bó nghĩa tình giữa nhân dân và cách mạng.
+ Phần hai: Sự gắn bó nghĩa tình của miền ngược và miền xuôi trong viễn cảnh đất nước hòa bình lập lại
+ Phần ba: Lòng biết ơn của nhân dân đối với Đảng, với Bác Hồ.