Ở một loài động vật, màu sắc lông do một gen có 2 alen nằm trên NST thường quy định. Kiểu gen AA quy định lông xám, kiểu gen Aa quy định lông vàng và kiểu gen aa quy định lông trắng. Cho các trường hợp sau:
1. Các cá thể lông xám có sức sống và khả năng sinh sản kém, các cá thể khác có sức sống và khả năng sinh sản bình thường.
2. Các cá thể lông vàng có sức sống và khả năng sinh sản kém, các cá thể khác có sức sống và khả năng sinh sản bình thường.
3. Các cá thể lông trắng có sức sống và khả năng sinh sản kém, các cá thể khác có sức sống và khả năng sinh sản bình thường.
4. Các cá thể lông trắng và các cá thể lông xám đều có sức sống và khả năng sinh sản kém như nhau, các cá thể lông vàng có sức sống và khả năng sinh sản bình thường.
Giả sử một quần thể thuộc loài này có thành phần kiểu gen là: 0,25AA + 0,5Aa + 0,25aa = 1.
Có bao nhiêu trường hợp chọn lọc tự nhiên có thể nhanh chóng làm thay đổi tần số alen của quần thể?
Đáp án đúng: B
Giả sử một quần thể thuộc loài này có thành phần kiểu gen là: 0,25AA + 0,5Aa + 0,25aa = 1. Tần số tương đối của các alen ban đầu là: A = 0,5, a = 0,5.
Chọn lọc tự nhiên có thể nhanh chóng làm thay đổi tần số alen của quần thể trong các trường hợp:
+ Loại bỏ hoàn toàn kiểu hình trội
+ Loại bỏ hoàn toàn kiểu hình lặn.
+ Loại bỏ hoàn toàn 2 trong 3 kiểu hình: lông xám và lông vàng hoặc lông trắng và lông vàng.
Xét các trường hợp của đề bài:
Trường hợp 1: Các cá thể lông xám có sức sống và khả năng sinh sản kém, các cá thể khác có sức sống và khả năng sinh sản bình thường. Trường hợp này đúng vì ở trường hợp này sẽ chọn lọc tự nhiên sẽ loại bỏ các cá thể lông xám. Khi đó cấu trúc di truyền của quần thể chỉ còn lại: (0,5/0,75)Aa : (0,25:0,75)aa hay 2/3Aa : 1/3aa. Tần số tương đối của alen là: A = 1/3, a = 2/3.
Trường hợp 2: Các cá thể lông vàng có sức sống và khả năng sinh sản kém, các cá thể khác có sức sống và khả năng sinh sản bình thường. Trường hợp này sai vì ở trường hợp này, loại bỏ các cá thể lông vàng thì cấu trúc di truyền của quần thể là 0,5AA : 0,5aa, tần số tương đối của các alen là: A = 0,5, a = 0,5 sẽ không thay đổi so với ban đầu.
Trường hợp 3: Các cá thể lông trắng có sức sống và khả năng sinh sản kém, các cá thể khác có sức sống và khả năng sinh sản bình thường.Trường hợp này đúng vì ở trường hợp này sẽ chọn lọc tự nhiên sẽ loại bỏ các cá thể lông trắng. Khi đó cấu trúc di truyền của quần thể chỉ còn lại: (0,5/0,75)Aa : (0,25:0,75)AA hay 2/3Aa : 1/3AA. Tần số tương đối của alen là: A = 2/3, a = 1/3.
Trường hợp 4: Các cá thể lông trắng và các cá thể lông xám đều có sức sống và khả năng sinh sản kém như nhau, các cá thể lông vàng có sức sống và khả năng sinh sản bình thường. Trường hợp này sai vì ở trường hợp này chọn lọc tự nhiên sẽ loại bỏ cả lông xám và lông trắng, cấu trúc di truyền của quần thể sau khi loại bỏ là: 100%Aa. Tần số tương đôi của alen A = 0,5, a = 0,5 không thay đổi so với ban đuầ.
Vậy có 2 trường hợp chọn lọc tự nhiên có thể nhanh chóng làm thay đổi tần số alen của quần thể là các trường hợp: 1, 3 → chọn đáp án B.