* Giới thiệu lời thơ của Hoàng Trung Thông
* Giải thích ngắn gọn ý nghĩa lời thơ của Hoàng Trung Thông
- “thép”: sự cứng rắn, cứng cỏi của ngòi bút, phẩm chất kiên cường, trung dũng của con người
- “tình”: tình cảm, cảm xúc trước cuộc đời, con người
Hai câu thơ của Hoàng Trung Thông là nhận định về sự hòa quyện giữa “chất thép” với “chất trữ tình”, “chất chiến sĩ” với “chất thi sĩ” trong thơ Hồ Chí Minh.
* Chứng minh ý kiến của Hoàng Trung Thông về thơ Hồ Chí Minh
- Hồ Chí Minh là anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, là niềm tự hào của dân tộc, nhân dân Việt Nam. Người để lại một sự nghiệp sáng tác với những tác phẩm xứng đáng là "di sản văn học" của dân tộc Việt Nam.
- Bài thơ “Mộ” (Chiều tối) nằm trong tập thơ “Ngục trung nhật kí” (Nhật kí trong tù), là một trong những bài thơ thể hiện đậm nét đặc điểm sáng tác thơ Hồ Chí Minh: sự hòa quyện giữa “chất thép” với “chất trữ tình” trong thơ Hồ Chí Minh.
+ “Chất thép”:
• Thời điểm chiều tối là thời điểm kết thúc một ngày lao động vất vả của con người nhưng người tù cộng sản vẫn trên hành trình lao giải. Mặc dù vậy, nhân vật trữ tình vẫn không hề nao núng. Lời thơ tuyệt nhiên không bộc lộ chút u uất nào.
• Người tù đã quên đi cảnh ngộ của riêng mình, hướng cái nhìn ra thế giới xung quanh để thấy cánh chim và chòm mây trôi trên bầu trời và cô gái xóm núi xay ngô.
• Sự vận động của hình tượng thơ từ bức tranh thiên nhiên sang bức tranh đời sống con người, từ bóng tối ra ánh sáng...
+ “Chất trữ tình”:
• Thi hứng cất lên ngay trong hành trình lao giải
• Sự đồng cảm, đồng điệu với cánh chim, chòm mây: Người tù cảm thấy sự mệt mỏi (“quyện”) trong cánh chim chiều đang tìm chốn ngủ, cảm thấy nỗi cô đơn (“cô”) trong áng mây nhẹ đang trôi lững lờ trên tầng không
• Cảm hứng thơ cao vút khi người tù nhìn thấy cô gái xóm núi mải miết xay ngô, ngô xay xong vừa lúc lò than rực đỏ. Ngọn lửa hồng hắt lên từ lò than làm sáng rực hình ảnh khỏe khoắn của con người trong lao động... Một chữ “hồng” đủ “cân” lại với hai mươi bảy chữ trước nó, đủ làm sáng rực, ấm sực lên không gian tối lạnh của miền sơn cước...
“Chất thép” và “chất chữ tình” luôn quyện hòa với nhau trong từng từ ngữ, hình ảnh, chi tiết, câu thơ và toàn bài thơ...
* Nhận xét, đánh giá
- Nhận định của Hoàng Trung Thông rất xác đáng, thể hiện chính xác một đặc điểm, một nét đặc trưng trong phong cách nghệ thuật thơ Hồ Chí Minh.
- Sự hòa quyện giữa “chất thép” với “chất trữ tình” đó bắt nguồn từ con người dũng cảm, kiên cường và giàu tình cảm, cảm xúc, nhân ái, bao dung trong Hồ Chí Minh