a. Mở bài
Tham khảo Câu 2 phần Làm văn - Đề số 07
b. Thân bài
Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Minh Châu, tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa”
Tham khảo Câu 2 phần Làm văn - Đề số 07
Giải quyết vấn đề nghị luận
Phân tích hai phát hiện của nghệ sĩ Phùng
- Phát hiện thứ nhất:
+ Phát hiện ra vẻ đẹp “‘đắt’ trời cho” trên mặt biển sớm mờ sương, một cảnh đẹp mà cả đời bấm máy có lẽ Phùng chỉ bắt gặp được một lần.
+ Trước sản phẩm nghệ thuật tuyệt vời của hóa công, nghệ sĩ Phùng tưởng như đã bắt gặp cái tận Thiện, tận Mĩ, thấy tâm hồn mình như được gột rửa, trở nên trong trẻo, tinh khôi bởi cái đẹp hài hòa, lãng mạn của cuộc đời. Anh nghĩ rằng “bản thân cái đẹp chính là đạo đức”.
→ Phát hiện về nghệ thuật, đầy thơ mộng.
- Phát hiện thứ hai:
+ Từ cảnh tượng đẹp như trong mơ vừa mới phát hiện, nghệ sĩ Phùng còn chứng kiến những cảnh tượng khác khiến anh đau lòng:
• Bước ra từ chiếc thuyền khi nãy, một lão đàn ông đang ra sức đánh vợ (lão “quật tới tấp vào lưng người đàn bà, vừa đánh vừa thở hồng hộc, hai hàm răng nghiến ken két, nguyền rủa bằng cái giọng đau đớn: ‘Mày chết đi cho ông nhờ, chúng mày chết đi cho ông nhờ.’”).
• Thằng con trai gã đàn ông đã đánh lại cha nó để che chở cho người mẹ đáng thương.
• Ba hôm sau, Phùng lại chứng kiến cảnh gã đàn ông đánh vợ, cảnh cô chị gái tước đoạt con dao găm mà thằng em trai định dùng làm vũ khí để bảo vệ người mẹ.
+ Phùng cay đắng nhận ra đằng sau vẻ đẹp toàn bích, toàn thiện mà anh nhìn thấy là những điều hết sức ngang trái, xấu xa và những nghịch cảnh trớ trêu của cuộc đời.
Chiếc thuyền nghệ thuật thì ở ngoài xa, một khoảng cách đủ để tạo nên vẻ đẹp huyền ảo nhưng sự thật cuộc đời lại ở rất gần. Bi kịch của gia đình thuyền chài kia đã như một thứ thuốc rửa quái đản làm những thước phim huyền diệu mà anh dày công chụp được bỗng hiện hình thật khủng khiếp và ghê sợ.
→ Phát hiện về cuộc đời đầy nghịch lí, nó bất ngờ và trớ trêu như trò đùa quái ác của cuộc sống.
* Nhận xét về vai trò, sứ mệnh của người nghệ sĩ trong sáng tạo nghệ thuật
Qua hai phát hiện của nghệ sĩ Phùng, Nguyễn Minh Châu muốn gửi đến người đọc chiêm nghiệm về vai trò, sứ mệnh của người nghệ sĩ trong sáng tạo nghệ thuật:
- Nghệ sĩ không chỉ sáng tạo cái đẹp mà phải gắn cái đẹp ấy với cuộc đời.
- Nghệ sĩ cần đến gần hơn với đời sống, cần có cái nhìn đa diện, nhiều chiều thì mới mong tiệm cận được bản chất phức tạp của cuộc đời.
* Nhận xét, đánh giá; mở rộng, nâng cao
- Với hai phát hiện của nghệ sĩ Phùng, “Chiếc thuyền ngoài xa” đã có được một tình huống truyện độc đáo - tình huống nhận thức - khiến câu chuyện trở nên sâu sắc, đầy tính chiêm nghiệm.
- Với “Chiếc thuyền ngoài xa”, Nguyễn Minh Châu đã thực hành nghiêm ngặt nhận thức ấy, điều đó khiến tác phẩm trở thành một trong những sáng tác nghệ thuật thực sự có giá trị.
c. Kết bài
Bày tỏ cảm xúc, suy nghĩ về hai phát hiện của nghệ sĩ Phùng.