Phân tích vẻ đẹp nhân vật anh thanh niên trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long. Từ đó, nhận xét về đặc sắc nghệ thuật truyện ngắn Nguyễn Thành Long. (5.0 điểm)
Đáp án đúng:
(0.25) a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận
Mở bài giới thiệu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề; Kết bài khái quát được vấn đề
(0.25) b. Xác đinh đúng vấn đề cần nghị luận: Nhân vật anh thanh niên trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long, nhận xét về đặc sắc nghệ thuật truyện ngắn Nguyễn Thành Long.
(4.0)c. Triển khai vấn đề nghị luận
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:
(0.5)* Giới thiệu về tác giả, tác phẩm, nhân vật
- Nguyễn Thành Long: là cây bút chuyên viết truyện ngắn và kí; văn ông thường ánh lên vẻ đẹp của con người nên có khả năng thanh lọc làm trong sáng tâm hồn, khiến chúng ta thêm yêu cuộc sống.
- Lặng lẽ Sa Pa: được sáng tác năm 1970, trong chuyến đi thực tế của tác giả ở Lào Cai. Đây là một truyện ngắn tiêu biểu ở đề tài viết về cuộc sống mới hòa bình, xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc; In trong tập “Giữa trong xanh” (1972).
- Anh thanh niên: nhân vật chính của truyện, xuất hiện từ đầu tác phẩm, là điểm tựa để nhà văn thể hiện quan niệm về nghệ thuật và về cuộc sống.
(3.0)* Phân tích nhân vật anh thanh niên:
- Hoàn cảnh sống và làm việc:
+ Hoàn cảnh sống: Anh thanh niên 27 tuổi, sống và làm việc một mình trên đỉnh núi cao 2600m, quanh năm làm bạn với cỏ cây, mây mù.
+ Công việc: Làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu. Nhiệm vụ của anh là “đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây và đo chấn động mặt đất, dự báo thời tiết hằng ngày để phục vụ sản xuất và phục vụ chiến đấu”. Đó là công việc đòi hỏi sự chính xác, tỉ mỉ và tinh thần trách nhiệm cao: “Nửa đêm dù mưa tuyết, gió lạnh, đúng giờ ốp thì cũng phải trở dậy ra ngoài trời làm việc”.
=> Hoàn cảnh sống thiếu thốn, gian khổ, khắc nghiệt vô cùng bởi sự heo hút, vắng vẻ; cuộc sống và công việc có phần đơn điệu, giản đơn… là thử thách thực sự đối với tuổi trẻ vốn sung sức và khát khao trời rộng, khát khao hành động.
- Vẻ đẹp thứ nhất: Yêu nghề, tinh thần trách nhiệm cao với công việc
+ Yêu nghề, dám chấp nhận hi sinh: chấp nhận sống và làm việc trong hoàn cảnh, môi trường đặc biệt - trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600m, quanh năm chỉ có cỏ cây và mây mù lạnh lẽo; Coi công việc như một người bạn, yêu say mê công việc, kể về nó một cách say sưa và tự hào bởi đó là niềm vui, là lẽ sống: “khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được? … Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất”; Tìm thấy ý nghĩa ở trong công việc: “báo trước thời tiết hàng ngày, phục vụ sản xuất, chiến đấu”; Anh hiểu rằng, công việc mình làm tuy nhỏ bé nhưng có ích cho công việc chung của đất nước, của mọi người. Anh đã sống thật hạnh phúc khi được biết do kịp thời phát hiện đám mây khô mà anh đã góp phần vào chiến thắng của không quân ta trên bầu trời Hàm Rồng.
+ Tinh thần trách nhiệm cao đối với công việc: Làm việc một mình trên đỉnh núi cao, không có ai giám sát, thúc giục anh vẫn luôn tự giác, tận tụy. Suốt mấy năm ròng rã ghi và báo “ốp” đúng giờ. Phải ghi và báo về nhà trong mưa tuyết lạnh cóng, gió lớn và đêm tối lúc 1h sáng, anh vẫn không ngần ngại; Tác phong làm việc khoa học, nghiêm túc, đúng giờ giấc và chính xác đến từng phút; Luôn hoàn thành xuất sắc công việc của mình.
=> Anh thanh niên là hiện thân cho những con người lao động mới trong công cuộc xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước thềm giàu đẹp.
- Vẻ đẹp thứ hai: Có tinh thần lạc quan và yêu tha thiết cuộc sống
+ Anh biết tạo ra niềm vui cho cuộc sống của mình bằng việc trồng hoa, nuôi gà, làm cho cuộc sống của mình thêm thi vị, phong phú về vật chất và tinh thần.
+ Cuộc sống của anh không cô đơn, buồn tẻ vì anh có một nguồn vui đó là đọc sách. Anh coi sách như một người bạn để trò chuyện, để thanh lọc tâm hồn. Sách là nhịp cầu kết nối với thế giới nhộn nhịp bên ngoài (khi bác lái