(0.25) a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận
Mở bài giới thiệu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề; Kết bài khái quát được vấn đề

(0.25) b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ.

(4.5)c. Triển khai vấn đề nghị luận
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:
(0.5)* Giới thiệu về tác giả, tác phẩm, đoạn trích
- Huy Cận: là một trong những gương mặt xuất sắc của nền thi ca Việt Nam hiện đại, thơ ông hàm súc, giàu chất triết lí, suy ngẫm sâu sắc về vũ trụ và cuộc đời; ngôn thữ thơ dung dị.
- Tác phẩm “Đoàn thuyền đánh cá”: sáng tác năm 1958 trong chuyến đi thực tế dài ngày của tác giả ở vùng mỏ Quảng Ninh, được tuyển in trong tập “Trời mỗi ngày lại sáng” (1958).
- Đoạn trích: miêu tả cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển và cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về.
(3.5)* Cảm nhận đoạn thơ:
- Nội dung
+ Tiếng hát căng tràn trên mặt biển gọi cá vào (khổ đầu): Câu thơ đầu tiên không chỉ gợi lên sự thân thiết giữa người đánh cá với biển khơi mà còn cho thấy niềm vui, sự phấn chấn cũng như tình yêu của người dân chài đối với lao động. Thiên nhiên cũng góp nhạc với con người: “Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao”. Có thể nói đây là hình ảnh lãng mạn đầy chất thơ, làm đẹp thêm công việc lao động đánh cá trên biển. Trăng in xuống nước, sóng xô bóng trăng dưới nước như gõ vào mạn thuyền, tạo nên nhịp trăng để xua cá vào lưới. Thiên nhiên đã cùng với con người hòa đồng trong lao động. Công việc lao động nặng nhọc của người đánh cá đã trở thành bài ca đầy niềm vui, nhịp nhàng cùng thiên nhiên. Câu thơ “Biển cho...buổi nào” là một lời hát ân tình, sâu sắc trong bài ca lao động say sưa, hùng vĩ. Phép so sánh đã gợi ra sự thân thiết, ưu ái của biển cả đối với con người đồng thời cho thấy tấm lòng biết ơn, sự nâng niu, trân trọng của con người với biển quê hương.
+ Bức phác họa khỏe khắn về tư thế người dân chài (khổ tiếp): Cảnh kéo lưới, bắt cá được miêu tả vừa chân thực, vừa lãng mạn. Dưới ngòi bút của Huy Cận, cảnh lao động hiện lên như một bức tranh sơn mài rực rỡ. Người kéo lưới đã trở thành trung tâm của bức tranh ấy. Hình ảnh “kéo xoăn tay” giàu tính tạo hình gợi những đôi bàn tay kéo lưới gân guốc với những bắp tay cuồn cuộn. Đó là một vẻ đẹp khỏe mạnh, rắn rỏi của những người dân chài trước thành quả lao động miệt mài trong đêm. Hình ảnh người lao động hiện lên sừng sững trên nền trời đang sáng dần, ửng hồng. Khi mẻ lưới được kéo lên, những con cá quẫy dưới ánh sáng của rạng đông và lóe lên màu hồng gợi khung cảnh thật rực rỡ, huy hoàng. Từ “bạc, vàng” vừa gợi màu sắc sáng đẹp, vừa gợi sự quý giá, giàu có của biển cả ban tặng cho con người cần cù dũng cảm. Câu thơ “Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng” tạo một sự nhịp nhàng giữa lao động của con người với sự vận hành của vũ trụ.
+ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về khi bình minh đã rạng ngời trên biển (khổ cuối): 4 câu thơ đã dựng lên quang cảnh kì vĩ về một cuộc chạy đua của đoàn thuyền với mặt trời. Đoàn thuyền đánh cá thắng lợi trở về trong bình minh rực rỡ, tráng lệ. Câu đầu của khổ thơ lặp lại gần như nguyên vẹn câu cuối của khổ thứ nhất, chỉ thay có một từ ( từ “với”) đem đến kết cấu đầu – cuối tương ứng, tạo sự hài hòa cân đối. Cấu trúc lặp lại ấy trở thành điệp khúc ngân nga, nhấn mạnh niềm vui lao động làm giàu đẹp quê hương và khắc họa đậm nét vẻ đẹp khỏe khoắn cùng niềm vui phấn khởi của người ngư dân. Đoàn thuyền đánh cá ra đi vào lúc hoàng hôn trong tiếng hát và trở về vào lúc bình minh cũng trong tiếng hát. Những hình ảnh thơ được lặp đi lặp lại như một điệp khúc của bài ca lao động. Chữ “hát” xuất hiện bốn lần trong thi phẩm, đem lại âm điệu tươi vui, khỏe khoắn của một khúc ca lao động đầy hào hứng, say mê. Nếu như tiếng hát lúc trước thể hiện niềm vui lao động thì tiếng hát sau lại thể hiện sự phấn khởi trước kết quả lao động sau một đêm làm việc hăng say. Hai câu