Từ hình tượng nhân vật người đàn bà hàng chài (“Chiếc thuyền ngoài xa” - Nguyễn Minh Châu), trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến cho rằng: Sự cam chịu của người đàn bà hàng chài trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu là đáng phê phán vì đó là mảnh đất thích hợp cho nạn bạo hành gia đình.
Đáp án đúng:
Bài văn bình luận ý kiến về hình tượng người đàn bà hàng chài trong truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” (Nguyễn Minh Châu) có thể được triển khai theo hướng:
a. Mở bài
- Dẫn dắt vấn đề
- Nêu vấn đề
b. Thân bài
Giới thiệu khái quát về Nguyễn Minh Châu, về “Chiếc thuyền ngoài xa” và vấn đề nghị luận
Tham khảo Câu 2 phần Làm văn - Đề số 07
Giải quyết vấn đề nghị luận
Hình tượng người đàn bà hàng chài
- Người đàn bà hàng chài là nhân vật có số phận đầy cực nhọc, là nạn nhân của nạn bạo hành gia đình, luôn bị chồng hành hạ, đánh đập. Khi được chánh án Đẩu có ý muốn giúp giải thoát khỏi cuộc hôn nhân với gã chồng vũ phu, chị từ chối và phản ứng quyết liệt, cam chịu sống với người chồng vũ phu. Nghĩa là chị ta cam chịu sống chung với chồng cũng như chấp nhận là nạn nhân của bạo hành gia đình.
+ Ban đầu, khi mới đến toà án
• Nhà văn đã đưa vào câu chuyện một loạt chi tiết khắc hoạ vẻ “sợ sệt, lúng túng”, bất an của người đàn bà:
o Bước vào phòng làm việc của Đẩu, lập tức người đàn bà “tìm đến một góc tường để ngồi”. Cử chỉ này là hệ quả tất yếu của một nhận thức về thân phận yếm thế ở người đàn bà.
o Khi Đẩu cố làm ra vẻ thân mật để mời người đàn bà ngồi, bà ta mới dám “rón rén đến ngồi ghé vào mép chiếc ghế và cố thu người lại”. Chi tiết tiếp tục tô đậm vẻ sợ sệt của nhân vật.
o Trong lời thoại với Đẩu, người đàn bà xưng là “con” gọi Đẩu là “quý toà”. Cách xưng hô chứng tỏ người đàn bà rất “biết thân biết phận”, rất biết mình ở địa vị xã hội thấp hơn, chênh lệch rất nhiều so với Đẩu, một vị quan toà - người đứng đầu - người cai quản luật pháp - ở phố biển.
o Khi thấy Phùng xuất hiện, người đàn bà “nhấp nhổm xoay mình trên chiếc ghế như bị kiến đốt”. Bà ta rõ ràng đang hết sức lo lắng, lúng túng.
• Van xin chánh án Đẩu đừng bắt bà ta bỏ chồng:
o Cách xưng hô cùng lời van lạy thống thiết của bà ta và cách bà ta thoả thuận “quý toà bắt tội con cũng được, phạt tù con cũng được” cho thấy sự chân thành trong lời khẩn cầu của nhân vật. Mong muốn quả rất kì lạ, vì nó được thốt ra từ miệng của người đàn bà thường xuyên bị chồng đánh đập tàn nhẫn.
o Sự xuất hiện của Phùng làm người đàn bà lo lắng, nhấp nhổm không yên vì lúc này bà ta nghĩ rằng Đẩu đã cố tình sắp xếp Phùng ở đây làm nhân chứng để ép bà ta bỏ chồng.
Người đàn bà thực sự rất khó hiểu.
- Lí do khiến người đàn bà cam chịu:
+ Bà ta cần gã chồng (dù đó là gã đàn ông vũ phu, bạo lực) để chèo chống con thuyền khi phong ba bão táp. Bởi vì, công việc thuyền chài lênh đênh trên sóng nước không phải lúc nào cũng gặp “trời yên biển lặng”. Những lúc biển động, bão táp, bất cứ con thuyền nào cũng cần một gã đàn ông sức vóc chèo chống.
+ Người đàn bà cần gã chồng cùng chung lưng đấu cật để làm lụng nuôi đặng một sắp con trên dưới chục đứa. Bà ta rất biết một mình bà ta không thể nuôi nổi đàn con của mình.
+ Người đàn bà không đổ hết trách nhiệm lên gã chồng. Một cách rất sòng phẳng, bà ta thẳng thắn nhận trách nhiệm về mình: “Giá tôi đẻ ít đi”, “nhưng cái lỗi chính là đám đàn bà ở thuyền đẻ nhiều quá, mà thuyền lại chật”.
+ Xuất phát từ nhận thức về sứ mệnh của người đàn bà trong gia đình, của người mẹ đối với các con: “Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống cho mình như ở trên đất được!”. Vì con, bà ta không thể bỏ chồng.
+ Khẳng định không phải lúc nào lão chồng cũng vũ phu, “cũng có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hoà thuận, vui vẻ”. Người đàn bà này luôn biết chắt chiu những giọt hạnh phúc nhỏ nhoi trong cuộc đời mình để lấy đó làm động lực sống, làm nguồn sống.
+ Với gã đàn ông, người đàn cho rằng sở dĩ gã trở nên tàn độc là vì cuộc sống nghèo khó, đông con đã khiến cho gã bị tha hoá, còn thực chất, bản tính của gã là hiền lành.
Bình luận ý kiến về hình tượng người đàn bà hàng chài
- Những lí do người đàn bà đưa ra cho thấy người đàn bà vô cùng sắc sảo, trải đời, thấu hiểu lẽ đời. Phùng và Đẩu sau cùng phải thay đổi cái nhìn của mình (Đẩu rời vị trí ngồi của chánh án, “một cái gì vừa mới vỡ ra trong đầu vị Bao Công của cái phố huyện vùng biển”...).
- Thí sinh dựa trên những phân tích bên trên để đưa ra quan điểm cá nhân. Thí sinh cần bộc lộ và lí giải một cách rõ ràng, thuyết phục quan điểm cá nhân. Tuy nhiên không được thoát li tác phẩm mà cần làm bật lên những suy tư của Nguyễn Minh Châu về con người và nghệ thuật.
c. Kết bài
Bày tỏ cảm xúc, suy nghĩ về hình tượng người đàn bà hàng chài.